Doğu'da göç gerçeği değişmiyor

Serhat Kalkınma Ajansı (SERKA) tarafından Kars, Ardahan, Iğdır ve Ağrı’da 31 kamu kurumunda bin 377 kamu çalışanı ile gerçekleştirilen anket ilginç sonuçlar ortaya çıkardı.
Dört ilde ortalama 3,5 yıl çalışan kamu personelinden ankete katılanların yüzde 21,7’si bölge illerinde uzun süre kalmak için ek ücret verilmesini isterken, yüzde 91’i başka şehirlerde çalışmayı tercih ediyor.
Kars, Ardahan, Iğdır ve Ağrı illerinde faaliyet yürüten SERKA, dört ilde görev yapan kamu çalışanlarının gözünden sorunları tespit etmek amacıyla 31 farklı kamu kurumunda çalışan bin 377 personel ile yüz yüze anket gerçekleştirdi. Yıldız Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Çaha ile dönemin SERKA Genel Sekreteri Dr. Hüseyin Tutar’ın ortaklaşa yürüttüğü çalışmada, rotasyona tabi olan asker ve polis ile istihdamı bölge illerinden sağlayan belediyelerin personeli kapsam dışı tutuldu. Toplam 36 bin 617 kamu çalışanının bulunduğu bölge illerindeki il ve ilçe merkezlerinde bulunan bin 377 denek ile yüz yüze mülakata dayalı anket yapıldı. Kitap olarak yayınlanan araştırmaya Kars’tan 493 kişi, Ağrı’dan 403, Ardahan’dan 287 ve Iğdır’dan da 194 kişi dahil edildi.
KAMU ÇALIŞANIN YÜZDE 91’İ BAŞKA İLLERE GİTMEK İSTİYOR
İlginç sonuçların ortaya çıktığı araştırmaya katılan kamu çalışanlarının bölge illerinde görev yapma süresi ortalama 3,5 yıl. Ankete katılanların yüzde 91’i kendilerine yöneltilen “buradan ayrılıp başka bir şehre gitmek istiyor musunuz?” şeklindeki soruya “evet” cevabını verdi.
Bölgede çalışmak isteyenlerin oranı ise yüzde 7 gibi düşük bir oranda kaldı. Katılımcıların yüzde 16,3’ü bölgedeki iklim şartlarından, yüzde 9,8’i ev kiralarının yüksekliğinden rahatsız. Yüzde 47’sinin bekar olduğu kamu çalışanlarının yüzde 58,17’si boş zamanlarını evde geçirirken, yüzde 72,4’ü tatilini memleketinde geçirmek istiyor. Yüzde 63’ü alışverişini internetten yapıyor. Yüzde 60’ı sağlık ihtiyacını büyük şehirlerde karşılıyor.
Araştırmaya katılanların yüzde 44’ü bölgenin geri kalmışlığının kendilerinin bölgeden ayrılmasına yol açan ana neden olduğunu belirtti. Kamu çalışanlarının yüzde 12’si eğitim hizmetlerinin yetersizliğini, yüzde 10’u sağlık imkanlarının yetersizliğini, yüzde 7’si de sosyal ortamların yetersizliğini ayrılma nedeni olarak gösterdi. Katılımcılara yöneltilen “Bu şehirde uzun süre görev yapması için devletin ne yapmasını tavsiye edersiniz?” şeklindeki soruya yüzde 21,7’si ek ücret verilmesinden yana olduğunu belirtti.
“GERİ KALMIŞLIK EN ÖNEMLİ NEDEN”
Araştırma sonuçlarını değerlendiren Prof. Dr. Ömer Çaha, “Kamu görevlilerinin bölgeyi terk edip başka bölgelere göç etmelerine yol açan nedenlere bakıldığında bölgenin geri kalmışlığı en önemli neden olarak ön plana çıkmaktadır” dedi.
Çaha, “Araştırmaya katılan on kişiden biri kış şartlarının ağırlığını ayrılma nedeni olarak belirtirken, yüzde 5’i de ailesine yakın bir yerde çalışma isteğini ayrılma nedeni olarak belirtmiştir. Geriye kalanların tümünün işaret ettiği ayrılma nedeni doğrudan veya dolaylı olarak bölgenin geri kalmışlığıyla bağlantılıdır” diye konuştu.
Prof.Dr.Ömer Çaha kamu çalışanlarını bölgede uzun süre tutmak için iki önemli adım atılması gerektiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“Elde edilen bulgulara göre çalışanları bölgede uzun süreli tutmak için ana hatlarıyla iki adım atılması gerekmektedir: Bunlardan birincisi çalışanların motivasyonunu arttırıcı teşvik politikaları, ikincisi ise şehirlerin alt yapı imkânlarının geliştirilmesine ilişkin politikalardır. Araştırmaya katılanlara göre öncelikle çalışanları bölgede tutmak için ilave ücret vererek bölgede çalışanları teşvik etmek gerekir. Nitekim araştırmaya katılanlar içinde beş kişiden aşağı yukarı biri bunu önemli bir politika olarak önermiş bulunmaktadır. Bölgede çalışanlarla başka bölgelerde çalışanların maaşlarının aynı olması durumunda bölgede çalışanları tutacak cazip imkânlar bulunmayınca doğal olarak çalışanlar başka bölgelere göç etme eğilimine girmektedirler.”
Prof. Dr. Çaha Kars, Ardahan, Iğdır ve Ağrı illerini kapsayan TRA2 bölgesinde görev yapan kamu çalışanları için sosyal imkanların arttırılması gerektiğine vurgu yaparak, “Evli olanlar için lojman, bekarlar için ise misafirhane gibi barınma ve konaklama imkânları sağlanmalıdır. Şehirlerin alt yapı imkanına ilişkin önerilere bakıldığında çalışanlara göre TRA2 bölgesinde çalışmayı cazip hale getirmek için sosyal tesisler; eğitim, sağlık, ulaşım, kültürel ve sanatsal alt yapı imkanlarının bölgeye sunulması gerekir. Teşvik politikalarıyla şehirlerin eksikliklerinin giderilmesine yönelik adımların birlikte atılması durumunda çalışanları bölgede tutmak mümkün hale gelecektir” şeklinde konuştu.